Van ontwikkelingsland tot hightechproducent

Om te beginnen kwam onze Koreaanse vriend Su ons van het vliegveld in Busan halen. Hij nam ons mee naar het huis waar hij met zijn ouders en broer woont. Het was een appartement met twee badkamers, lichten die vanzelf aansprongen en een wasrek met afstandsbediening om hem omhoog en omlaag te laten bewegen. Hoewel Zuid-Korea hypermodern is, zijn de oudere mensen nog traditioneel. Alsof de cultuur de razendsnelle modernisering niet bij kan houden. De vriendin van Su mag bijvoorbeeld niet blijven slapen. Doordat wij uit een andere cultuur komen, wordt het goedgekeurd. Dus sliepen wij in het eenpersoonsbed van Su en hij op een matje in de woonkamer. Hierdoor voelden we ons een beetje te veel. Ook doordat ze voor ons megadozen gefrituurde kip en pizza's bestelden en er werden bruin brood en cornflakes in huis gehaald. Hier allemaal dure producten. Er waren meer cultuurverschillen: voor mensen die ouder zijn, is veel respect. Hier buig je voor. Wanneer je drinkt met een ouder iemand, moet je het glas met twee handen aanpakken. Bij het proosten moet het glas van de jongere een lagere positie hebben en bij het nemen van een slok, hoor je je hoofd af te wenden. Het is een totaal ander land. De mensen leven bewust en zijn beleefd, gastvrij, hip en vooral de oudere mensen zijn sportief. We vielen op met onze slippers, iedereen loopt hier op kekke sportschoenen. Er wordt veel gewerkt. De ouders van Su hebben een eigen stomerij en waren hier zes dagen per week, van zeven uur 's ochtends tot tien uur 's avonds, mee bezig. Zuid-Korea zelf is vooral efficiënt en snel, overal is over nagedacht. Ben je op een plek waar je vaak kleingeld nodig hebt, staat er bijvoorbeeld steevast een wisselmachine. WiFi (met een overdrachtssnelheid waar je u tegen zegt) heb je overal, zelfs in de bus, metro en het baseballstadion. Dit is het schoonste land wat we ooit bezocht hebben. Hier gooien de mensen geen afval op de grond of uit het raam en dan de toiletten. Die verdienen een aparte vermelding. Overal, ook op plekken waar je het ècht niet verwacht, tref je brandschone toiletten.

Meer dingen waar we ons over verbaasd hebben:
- Bij iedere bushalte kun je precies zien waar de bus die je nodig hebt zich op dat moment bevindt en hoeveel minuten het duurt voordat hij er is.
- Scherpe punten waar je op straat je hoofd aan zou kunnen stoten, zijn afgeplakt met schuimrubber.
- We rekenden zelf af in een supermarkt en konden hierbij ook contant betalen.
- Bij fastfoodrestaurants krijg je een apparaatje mee wat eerst oplicht, dan trilt en ten slotte geluid maakt wanneer je eten klaar is. Er staan automaten waar natte servetten uitkomen en je krijgt drinken mee in een tasje met vakjes waar precies twee bekers inpassen (veel handiger dan die omkukelende 'eierdozen').
- Een emergency box met gasmasker, touw en zaklamp op je hotelkamer.
- Bierkoelers ingebouwd in de tafel, het bier bleef tot de laatste slok ijskoud.
- Een machine om je natte paraplu in te steken bij de supermarkt, hij wordt dan ingehoesd.

Busan is de tweede grootste stad in Zuid-Korea, een havenstad met onwijs veel groen. We bezochten het Taejongdae natuurpark waar een treintje reed. Vanuit het park heb je mooie doorkijken naar de kust met haar kliffen en de open zee. 's Avonds keken we onze ogen uit op de enorme vismarkt. Hier werden de gekste soorten verkocht. Beneden koop je vis, boven kun je het laten bereiden. Wij wilden ook wel zo'n tafeltje vol vis en aten 'raw fish Korean style'. Dit houdt in dat je stukjes rauwe vis, knoflook, taugé, ui, saus en kimchi op een blaadje legt en het vervolgens als een soort cadeautje dichtvouwt. Kimchi serveren ze hier echt bij ieder gerecht. Dit is gefermenteerde kool gemarineerd met onder andere gember, knoflook en rode pepers. De smaken waren allemaal nieuw, de mensen houden hier van zuur en héél pittig. Hierdoor moesten we de vissoep laten staan.
De volgende dag wilden we naar het stadspark toe, maar we konden het niet vinden. Ik vroeg het aan een vrouw, maar ze wist niet wat we bedoelden. Ze belde haar vriendin uit Oostenrijk die schijnbaar in Busan woont en ik kreeg de telefoon in m'n hand geduwd. De vrouw vond het denk te ver lopen, want ze liet haar man met luxe auto komen (alle auto's hier zijn groot en nieuw). Hij zette ons bij het park af. Hoe die dingen dan soms kunnen gaan! In het park zag je de stad liggen tussen de groene heuvels, mooi contrast.
Die 'raw fish Korean style' waar ik over vertelde, heb je ook in een variant met varkensvlees. Van andere gasten kregen we er een fles Koreaanse Soju bij, een soort rijstwijn die aan wodka doet denken. Op straat vertelde een man ons, nadat we verteld hadden dat we uit Nederland komen, hoeveel hij van Guus Hiddink houdt. We kregen drie omhelzingen en een tros bananen. Hier waren we blij mee, want het fruit is hier echt absurd duur. Guus, bedankt!
Ook heeft Busan twee stranden, op een zonnige dag zijn we naar beide geweest. De metro in Zuid-Korea brengt je namelijk echt overal. Metrodetails: wanneer de metro eraan komt, wordt dit omgeroepen en hoor je klassieke muziek. Vlak voor een stop hoor je een vrolijk deuntje en voor de haltes van het strand hoor je meeuwen geluiden. Op de stations zijn meetingpoints met bankjes en vitrinekasten vol gasmaskers. Het strand is hier trouwens rookvrij! Veel Koreanen spartelden vrolijk in banden rond, want niet iedereen kan zwemmen. Frank was de rode bal nog geen meter voorbij toen de lifeguards op jetski al op hem afkwamen. Op Gwangalli Beach heb je uitzicht op de enorme Diamond Bridge.
We gingen naar een baseballwedstrijd, want dat is hier de nationale sport. Er werden mensen uit het publiek gefilmd die op een groot scherm geprojecteerd werden. Wanneer je dan een dansje doet of degene naast je een kus geeft, win je een pizza, tray bier of een t-shirt. Gedurende de hele wedstrijd sprongen er cheerleaders op en neer en was er een entertainer om het publiek op te zwepen. Ook was er een loterij met nummers die op je kaartje stonden en werden er tasjes uitgedeeld om op je hoofd te zetten. Toen snapten we dat de wedstrijd drie en een half uur zou duren, het is meer publieksvermaak dan spel. Wij kenden de regels niet echt, maar hadden genoeg tijd om dit uit te vogelen. Af en toe werd er een homerun gelopen en regelmatig vloog er een bal het publiek in. Wie de bal vangt of als eerst pakt, mag hem houden.
Geumjeongsan is een berg midden in de stad. We maakten het onszelf gemakkelijk en gingen met de kabelbaan naar boven. Dit gaf uitzicht over de ultramoderne stad.
Met Su en zijn broer gingen we vissen. Die wilden niet bijten, maar uiteindelijk hebben we wel 44 krabbetjes gevangen. Eenmaal thuisgekomen gooide moeder ze, onder luid gegil, in de pan. Even later stopten we hele krabbetjes in onze mond, zo eten ze ze hier.
Op zondag, de enige vrije dag van de ouders, ging ook vader mee vissen. Na ongeveer evenveel vissen als krabben te hebben gevangen, was het niet interessant meer. Totdat Su's broer twee vissen in één keer ving en ik een vis aan zijn oog ophaalde en de vis terugviel in zee, maar het oog aan de haak bleef zitten...

Per bus reisden we naar Gyeongju. Alles is zo duidelijk, waar en wanneer de bus vertrekt bijvoorbeeld. Wat dat betreft is dit een gemakkelijk te bereizen land. Ander voordeel is dat je hier als toerist niet opgelicht wordt. De mensen helpen niet om geld aan je te verdienen, maar om service te verlenen. De grootste drempel is het weinige Engels dat de mensen spreken. De bus had luxere stoelen dan die van een limousine en vertrekt altijd PRECIES op tijd. Het motto van de chauffeurs hier is dat een bus moet rijden. Wat een verschil met Indonesië vorige maand, waar we soms uren stilstonden en geen idee hadden waarom. Gyeongju is een historische stad waar we naar de bekende Bulguksa tempel en een meer fietsten. Geen boeiende bezienswaardigheden en de heuvel opfietsen met die gare leenfietsen viel niet mee.

Snel door naar Sokcho dus, een stad dichtbij Noord-Korea. Misschien was dit de reden dat er veel soldaten waren die er overigens weinig indrukwekkend uitzagen, eentje had zelfs een gitaar op zijn rug. We fietsten naar de supermarkt. Hier wilden we voor een paar dagen inslaan om te wandelen in het Seoroksan national park door één van de vele gebergten waar Korea rijk aan is. De eerste dag regende het. De Koreanen waren goed voorbereid met de beste wandeluitrustingen, alsof ze de Mount Everest gingen beklimmen. Ze slaakten verbaasde kreten toen ze ons op slippers onder een paraplu zagen lopen. Later hoorden we dat Koreanen waarde hechten aan dure spullen. Dit is ook een beetje waar Gangnam Style over gaat. Gangnam betekent rivier zuid en is een chique wijk in Seoul. In het liedje wordt de leefwijze van de rijke Koreanen op de hak genomen. Toen we net voor het donker bij een shelter aankwamen en de kans kregen om voor veertien euro op houten planken te slapen, grepen we deze maar wat graag aan. Op de tweede dag weer regen. De volgende shelter was gelukkig dichterbij. Het werd eindelijk droog en we zagen die dag de vele typerende pieken en zijn naar de top op 1708 meter gelopen. Op de derde dag liepen we het gebergte uit.

Hoofdstad Seoul was aan de beurt, hier woont een kwart van de bevolking. We spraken met onze andere Koreaanse vriend Lee af. Lee spreekt bijna geen Engels waardoor we weinig verwachtingen hadden, maar het was hartstikke leuk met elkaar. We aten en dronken en je moet het niet wagen om de rekening te betalen. Buiten zie je veel straatmuzikanten en soms ook echt met talent. Op straat ontmoetten we mensen en we gingen met elkaar naar het café van een dronken eigenaresse. Was een mooi avondje.
De volgende dag nam Lee ons mee naar Odusan Unification Observatory. Dit is een plek waar je met een verrekijker naar Noord-Korea kunt gluren. Zonder verrekijker ziet het er overigens ook bizar uit. Zuid-Korea staat vol torenhoge gebouwen en in Noord-Korea zie je gewoon bijna niks.
We keken wat filmpjes over Noord-Korea en bezochten het oorlogsmuseum. Het is een vreemd idee dat noord en zuid formeel gezien nog steeds met elkaar in oorlog zijn. Ook ontmoetten we onze Koreaanse vriendin Sun. Na het eten deden we een rijstwijnproeverij. Van de lekkerste soort dronken we een fles leeg. Reistip 1: maak vrienden met mensen uit andere landen. Het is zo leuk om op sleeptouw genomen te worden. Meestal dan, want een Koreaans stel heeft ons zo ongeveer alle paleizen in Seoul laten zien pfff. In alles komt Japan wel terug. Je merkt dat die twee nog steeds geen dikke vrienden zijn.
Sun liet ons een winkelgebied zien waar het krioelt van de spenderende Chinezen, Japanners en Koreanen. We gingen met de bus naar een uitkijktpunt over deze reus van een stad. Hierna gingen we naar een park bij de Han-rivier. Hoe langer we daar waren, hoe hoger het water kwam. Op de plek waar we vijf minuten geleden nog zaten, zagen we grote vissen zwemmen. Een groep mensen op een plateau werd langzaamaan ingesloten, maar ze waren te druk bezig met het fotograferen van de water-lichtshow die op dat moment bij de brug plaatsvond. Er liepen wat mensen door het water, totdat de Koreanen gingen joelen dat de man de vrouw moest dragen. De jongen nam het meisje op zijn rug en halverwege gingen ze volledig onderuit in het rivierwater, onder het toeziend oog van zo'n duizend mensen.
In de Samsung d'light store zagen we de nieuwste technische snufjes. Onder andere een enorm Ultra HD-scherm en je kon er leuke 4D-computerspellen spelen.
Frank was ook nog jarig in Seoul! Reden voor een uitgebreid ontbijt op bed, filmpje kijken, lekker uit eten en hierna heerlijk over straat zwerven met een biertje en luisteren naar de straatmuzikanten.

Jeju is een eiland en alle Koreanen zijn hier laaiend enthousiast over. We besloten zelf te koken in ons hostel en prompt kregen we het vlees weer gratis. In Jeju bezochten we de bekende krater Seongsan Ilchulbong en gingen we per boot naar het kleine eilandje Udo. Ook bezochten we twee watervallen. Bijzonder was dat één direct uitmondde in zee. Verder staan er over het hele eiland wandelroutes uitgestippeld, waarvan we er eentje uitpikten.

De Koreanen zijn trouwens zeer eerlijk en erg braaf, er is weinig criminaliteit. Ze stelen niet, doen niet aan wildplassen en zullen nooit met rood licht oversteken. Op veel plekken is er CCTV, een publiek camerabeveiligingssysteem. Dit kan niet de enige reden zijn, het zal in de cultuur zitten.

Van tevoren wisten we niet dat Zuid-Korea zó ontwikkeld is. Dan te bedenken dat het in de jaren 50 en 60 nog een landbouwstaat was. In diverse landen, waaronder Nederland, werden veel Koreaanse kinderen geadopteerd. Er zijn verschillende verklaringen voor de ontwikkeling van een militaire dictatuur tot welvarende democratie: de bedrijven Samsung, LG en Hyundai, de hulp van Amerika, de Olympische Zomerspelen van 1988 en de Koreanen die zo hard werken. Het laatste heeft ook een keerzijde. In Zuid-Korea worden veel zelfmoorden gepleegd. Stress en depressie schijnen oorzaken te zijn. Veel Koreanen voelen een enorme druk om te presteren, zijn competetief en kunnen niet omgaan met falen.

Zuid-Korea is geen doorsnee vakantieland, maar fascinerend is het zeker...